“`html

Küresel Piyasalarda Jeopolitik Gerilim Etkileri: Orta Doğu’da Tırmanan Riskler

Son günlerde, Orta Doğu’daki jeopolitik gerilimlerin artışı, küresel piyasalarda risk algısını önemli ölçüde artırdı. Bu durum, ABD ile Çin arasındaki görüşmelerin sağladığı iyimser havayı gölgelemiş durumda. Yatırımcılar, gerilimin daha da tırmanabileceği endişeleri ile birlikte dikkatle gelişmeleri izlemeye devam ediyorlar.

ABD’nin en büyük ticaret ortağı olan Çin ile kalıcı bir anlaşma arayışında olması ve diğer ülkelerle uzlaşma sağlama olasılığı, borsa piyasalarını desteklese de, Türkiye’nin İsrail’e yönelik saldırılarının ardından yatırımcılar daha fazla jeopolitik risklere odaklanmış durumda.

İsrail ve İran Arasındaki Tansiyon

İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, başlattıkları saldırılarla geri dönüşü olmayan bir noktaya ulaştıklarını belirtti. Zamir, İran’a saldırmaktan başka bir seçeneklerinin kalmadığını savundu. İran Lideri Ali Hamaney, İsrail’in saldırılarında önemli kayıplar verdiklerini ifade ederek, sert bir şekilde yanıt vereceklerini ilan etti.

Iran’dan Gelen Cevaplar

“Ağır bir bedel ödeyecekler”

İran Genelkurmay Başkanlığı Sözcüsü Tuğgeneral Ebulfazl Şikarçi, İsrail’in saldırılarında ABD’nin desteğinin olduğunu ifade ederek, “Ağır bir bedel ödeyecekler. İran silahlı kuvvetleri, sert bir yanıt verecektir” dedi. Ek olarak, İran devlet televizyonu, İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri‘nin bu saldırılar sonucunda hayatını kaybettiğini bildirdi.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise İran’a yönelik saldırılara karışmadıklarını belirtti.

Piyasalardaki Tepkiler: Petrol Fiyatlarında Hareketlilik

Saldırının ardından Brent petrol fiyatlarında önemli değişimler gözlemlendi. Arz endişeleri nedeniyle Brent petrolün varil fiyatı 76,3 dolara kadar yükseldi. Şu anda Brent petrolün varil fiyatı, yüzde 7,7 artışla 74,9 dolardan işlem görmekte.

Trump’tan Fed Başkanı’na Eleştiriler

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’daki bir etkinlikte, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ı hedef aldı. Kısa vadeli borç ödemeleri için faiz oranlarının düşürülmesini isteyen Trump, bu durumun yıllık 300 milyar dolarlık tasarruf sağlayacağını iddia etti.

Ayrıca, ABD Temsilciler Meclisi, Trump yönetiminin bütçede tasarruf amacıyla önerdiği 9,4 milyar dolarlık harcama kesintisi paketini onayladı.

Makroekonomik Veriler ve İşsizlik Rakamları

Makroekonomik veriler açısından, ABD’de Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) mayıs ayında aylık yüzde 0,1 artarken, yıllık bazda yüzde 2,6 oranında artış gösterdi. İlk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı ise değişmeyerek 248 bin olarak kaydedildi.

Devam eden işsizlik maaşı başvurularının sayısı ise geçen hafta 54 bin artarak 1 milyon 956 bine çıktı ve bu, Kasım 2021’den bu yana en yüksek seviyeyi gösteriyor.

Tahvil ve Altın Piyasasında Güvenli Liman Arayışı

Orta Doğu’daki artan gerilimler, yatırımcıların tahvil ve altın gibi güvenli liman varlıklarına yönelmesine sebep oldu. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi, son 5 iş gününde düşerek yüzde 4,34 seviyesine geriledi.

Altın ons fiyatı ise, son 3 iş günü içinde yükseliş göstererek 3 bin 500 dolara yaklaşmış durumda. Altın ons fiyatı, 3 bin 445 dolara kadar yükselmişken, şu an için yüzde 1,1 artışla 3 bin 425 dolarda dengelenmiş durumda.

Dolar endeksi ise yüzde 0,5 artış göstererek 98,2 seviyesine ulaştı.

New York Borsası ve Avrupa’daki Durum

New York Borsası, saldırılar öncesinde günü tamamlamış olup, artan risk algısı spot piyasalara yansımadı. S&P 500 endeksi yüzde 0,38, Nasdaq ve Dow Jones endeksleri ise yüzde 0,24 değer kazandı. Ancak ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne olumsuz başlamış durumda.

Avrupa Borsalarında Negatif Seyir

Avrupa pazarında, Türkiye’de ise İngiltere haricinde genel olarak satış baskısı gözlemlendi. Orta Doğu’daki gerilimlerin etkileri, Avrupa’da açıklanacak sanayi üretimi ve Almanya’nın enflasyon verileri ile yakından takip ediliyor.

Artan savaş endişeleri sebebiyle, Avrupa’nın endeks vadeli kontratları yeni güne olumsuz başladı. İngiltere’deki FTSE 100 vadeli endeksi yüzde 0,3, Fransa’daki CAC 40 ve Almanya’daki DAX 40 vadeli endeksleri ise yüzde 1,6 ve İtalya’daki FTSE MIB 30 vadeli endeksi de yüzde 0,7 oranında geriledi.

Almanya’nın önde gelen ekonomik düşünce kuruluşlarından olan Ekonomi Araştırma Enstitüsü (Ifo), büyüme tahminini 2023 yılı için yüzde 0,2’den yüzde 0,3’e, 2026 için ise yüzde 0,8’den yüzde 1,6’ya yükseltti.

Makro veriler arasında İngiltere ekonomisi, nisanda beklenenden fazla küçülerek yüzde 0,3 oranında bir kayıp yaşadı.

Asya Pazarında Satış Baskısı

Asya pazarında, özellikle Çin ve Japonya ekonomisine dair olumsuz işaretler dikkat çekiyor. Artan savaş endişeleri, bölge borsalarında satış ağırlıklı bir seyir oluşturdu. Bugün açıklanan verilere göre, Japonya’da sanayi üretimi nisan ayında aylık bazda yüzde 1,1 azalma gösterdi.

Kapanışa yakın, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,2, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,3 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,7 düşerken, Hong Kong’da ise Hang Seng endeksi yüzde 0,8 geriledi.

Yurt İçinde Takip Edilecek Veriler

Borsa İstanbul, dün satış ağırlıklı bir seyir izleyerek BIST 100 endeksini yüzde 1,71 kayıpla 9.520,22 puandan kapattı. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat ise normal seans kapanışının yüzde 0,2 altında 10.672,00 puanla işlem gördü.

Dolar/TL, dün yüzde 0,5 değer kazanarak 39,3530’dan kapandı. Bugün bankalararası piyasada önceki kapanışının yüzde 0,2 üzerinde 39,4290’dan işlem görmekte.

Analistler, yurt içinde haftalık para ve banka istatistiklerinin, yurt dışında ise Almanya’daki enflasyon, Avro Bölgesi sanayi üretimi ve ABD’de Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksinin takip edileceğini belirtti. Ayrıca, Orta Doğu’dan gelecek gelişmelerin de yatırımcıların odağında olacağı ifade ediliyor.

BIST 100 endeksi için teknik destek seviyeleri 9.500 ve 9.400, direnç seviyeleri ise 9.600 ve 9.700 puan olarak öne çıkıyor.